Hollandse linde

De vlag kan uit, want boom 1000 van dit plantseizoen is met haar jeugdige voetjes in de Vlaardingse grond gezet! De bomenploeg koos voor deze feestelijke gelegenheid een inheemse bomensoort die al eeuwen met Nederland verbonden is: de Hollandse linde (Tilia x europaea)!

Onze Tilia is natuurlijk nog maar een guppie, maar we hebben hoge verwachtingen van haar. Lindebomen kunnen een leeftijd bereiken van wel honderden jaren. Er wordt zelfs gefluisterd dat er lindes van meer dan duizend jaar bestaan. Als dat waar zou zijn, is de oude linde op het Landje van Chardon eigenlijk nog maar een broekie, met haar ongeveer 300 levensjaren. 

Verhalenboom

En wie zo een leeftijd bereikt, draagt de nodige verhalen met zich mee. Al sinds de steentijd zou er een grote symbolische, of zelfs spirituele waarde aan de boom toegedicht worden. De linde zien we terug in religies, mythes, heraldiek en zelfs in de muziek: zowel als instrumentenhout als inspiratiebron. Mooi om even bij stil te staan als u haar tegenkomt aan de Deltaweg of langs de Vlaardingervaart in Holy!

Damesachtig

Tja, we verwijzen in onze boomverhalen tot nu toe naar elke boom met ’hem’. Dat is natuurlijk niet heel genderneutraal, maar volgens het woordenboek is ‘boom’ nu eenmaal een mannelijk woord. Voor de Hollandse linde maken we een uitzondering. De boom zou in een ver verleden gestaan hebben voor het vrouwelijke in de natuur en gezien worden als personificatie van de Germaanse godin Freya. Vandaag de dag zien we bij veel kerken en kapellen een mooie grote linde staan die aan Maria gewijd is. 

Helikopter

En als we dan toch in haar verleden wroeten, dan graven we graag ook even naar de oorsprong van haar Latijnse naam. Daar lijken de bronnen het niet helemaal over eens te zijn. Tilia zou verwant zijn aan het Griekse ptelea (iep) en tillai (zwarte populier) en komt waarschijnlijk van het Proto-Indo-Europese woord ptel-ei̯ā, wat ‘breed’ betekent. Mogelijk verwijst dit naar de brede bladeren van de linde. Het zou ook nog van het Griekse ptilon kunnen komen. Dat betekent ‘veer’ of ‘vleugel’ en verwijst misschien naar de ‘gevleugelde’ bloemstelen: het blad dat eerst aan de bloem en daarna aan de vruchtjes zit die hierdoor als helikoptertjes naar beneden komen.

Ontsproten uit zomer en winter

Tussen de geslachtsnaam en de cultivarnaam van onze Tilia staat een x, dit is een aanduiding dat het gaat om een soort die ontstaan is uit een bekende kruising. In dit geval is de Hollandse linde het liefdeskindje van de winterlinde (Tilia cordata) en de zomerlinde (Tilia platyphyllos). Haar tweede naam is in de loop van de tijd nog al eens veranderd. Zo heette zij Tilia intermedia, een verwijzing naar haar afkomst als tussenproduct van zomer- en winterlinde. Ook mocht ze een poos Tilia vulgaris genoemd worden. Waarbij ‘vulgaris’ niets anders betekent dan ‘veelvoorkomend’. De huidige tweede naam, europaea, verwijst naar het feit dat het een Europese soort is.

Bedwelmend

Alsof u loopt door lucht gemaakt van limonade, zo zomers zoet is de geur van lindebloesem. Eén wolk van instant geluk. Niet alleen voor de langs snuffelende wandelaar op een mooie zomeravond in juni of juli, maar nog meer voor bijen. Als de Hollandse linde bloeit staat zij in het gonzend middelpunt van de belangstelling van deze gevleugelde Vlaardingers. Een boom om bij weg te dromen…

Dit plantseizoen plaatst de gemeente ruim 1400 bomen. Iedere 100e boom geven we een plekje in de krant, want er valt zoveel te vertellen over deze nieuwe groene stadsgenoten! Na dit jubileumexemplaar zet de boomplantploeg de eindsprint in: op naar boom 1100!

Verder lezen over andere bomen in onze stad? Kijk eens op vlaardingen.nl/bomen.