Daan Hartman
Samen met ontwikkelaars en initiatiefnemers werkt de gemeente Vlaardingen aan de ontwikkeling van de Rivierzone. Een gebied dat een rijke historie kent. Verschillende Vlaardingers vertellen in deze serie woonverhalen over het wonen en werken in de Rivierzone, de historie ervan en hoe zij kijken naar de toekomst van het gebied. In deze editie de beurt aan Daan Hartman (84), die in de Pelmolen in Maaswijk woont.
Toekomst Maaswijk: ‘Lange tijd was er niets, en vanuit niets is het wat geworden.'
Op de eerste verdieping kijkt het appartement van Daan uit op de oude pakhuizen in de Koningin Wilhelminahaven, die aan de andere kant van het water liggen. We zitten aan de keukentafel die bedekt wordt door foto’s. Heel veel foto’s. In zwart-wit en kleur en van zo’n beetje elk pand, elke straat en hoek in de Rivierzone. Daan is een verteller die over de historie van elke plek in de Rivierzone kan vertellen. Vanuit interesse, maar ook uit eigen herinnering. ‘Ik ben hier geboren en getogen. Van het stationsgebied tot aan het puntje van Maaswijk: ik heb alles zien veranderen.’
Zwemmen in de haven
In de Rivierzone komt Daan al zijn hele leven. In zijn jonge jaren ging hij vaak naar de Spoorhaven. Een inmiddels gedempte haven op de plek waar de tijdelijke Hoogvliet heeft gestaan. ‘Het water in de haven werd met balken afgezet en diende als een zwembad. Daar zwommen we in. Nadat het Kolpabad was gebouwd, werd de haven gedempt.’
Door de jaren heen heeft hij Maaswijk flink zien veranderen. ‘Lange tijd was er niets, en vanuit niets is het wat geworden. Op de locatie waar nu District U wordt ontwikkeld, was eerst een stuk land met een haven en een vuilstortplaats. Eind jaren 50 vestigde Unilever zich er als eerste. Daarna, in de jaren 60 en 70 zijn de flats er gekomen.’
Helemaal goud
Twintig jaar woont Daan inmiddels in de Pelmolen. ‘Helemaal goud,’ vindt hij het om in Maaswijk te wonen. ‘Het is hier lekker rustig wonen en je hebt groen om je heen. En ik heb veel contact met de mensen die hier wonen. Mensen zeggen gedag, maken een praatje. Dat is toch heerlijk. ’
Dat dit deel van de Rivierzone af en toe onder water komt te staan, daar is hij wel aan gewend. ‘Toen ik nog jong was, gebeurde het ook. Dan gingen we naar de Nieuwe Haven om te kijken naar de tonnen van de haringmaatschappijen die in het water dreven.‘ Al is het iets om rekening mee te houden, hinderlijk vindt hij het niet. ‘We hebben altijd meer eten in huis. Maar vervelend? Welnee joh, met een paar uurtjes is het weer over.’
Ruggengraat
Als stadsgids organiseerde Daan tussen 2007 en 2020 voor geïnteresseerden wekelijks wandelingen door de Rivierzone. Hierbij vertelde hij over de historie van het gebied. Ook over de Pelmolen kan hij van alles vertellen. ‘Gebouwd in 1874 is er jarenlang meel gemaakt, later werden hier erwten verwerkt.’
Na een grote brand en jarenlange leegstand werd het pand in de jaren 90 omgebouwd naar een appartementencomplex. Binnen houden inmiddels groen geverfde stalen buizen het gebouw nog steeds bij elkaar. In de galerij zijn ze nog zichtbaar in het plafond. ‘Ze lopen door elke verdieping heen en vormen de ruggengraat van het gebouw.’
Waakzame ogen
Wat vond Daan altijd het leukste om te vertellen? ‘Dat is het verhaal achter de “Pilaar met Waakzame Ogen”, vlakbij de Delflandse Buitensluis. Gemaakt door lithograaf en beeldhouwer Joop Beljon, geschonken door het Hoogheemraadschap Delfland aan Vlaardingen in 1993. Er is iets mysterieus aan dat monument, en dan met name aan het getal 14,3.’
Pi
Zo is de pilaar precies 14,3 meter hoog. Ook liggen er witte straatstenen aan de voet van de zuil. Deze hebben de vorm van een schaduw en precies op 14 maart (14-3) om 14 uur en 18 minuten (14,3) omringen de witte stenen de schaduw van de zuil. Waarom precies dit getal? Daar verschillen de meningen nog steeds over. Daan heeft een vermoeden. ‘Het omgekeerde getal, 3.14, is Pi. En de internationale Pi-dag wordt jaarlijks op 14 maart gevierd. Ik denk dat het monument een ode is aan deze dag.’
Positieve veranderingen
Duidelijk is dat Maaswijk door de jaren heen flink veranderd is. Met de ontwikkeling van de Rivierzone zal de wijk opnieuw een metamorfose ondergaan. Hoe kijkt Daan naar de veranderingen die de wijk heeft doorgemaakt en nog zal gaan doormaken? ‘Ik zie het als iets positiefs. Je ziet een wijk opkomen uit het niets.’ Voor de toekomst hoopt hij dat het een wijk wordt waar voor iedereen een plek is. Zowel jong als oud. ‘Ik ga het zelf niet meer meemaken, maar het moet geen wijk worden alleen voor ouderen. Die tijdelijke studio’s die zijn neergezet, vind ik dan ook een hele vooruitgang.’
In de onderstaande video vertelt Daan hoe hij kijkt naar de toekomst van Maaswijk.
De zuidelijke binnenstad vormt straks het karakteristieke hart van de Rivierzone. Een bruisende en sterke historische binnenstad met creativiteit in cultuur en kunst. Met moderne woningen in het ambachtelijke karakter van het visserijcentrum, waar nieuwbouwwoningen en appartementen in monumentale panden de rijkelijk groene wijk verrijken: hoog wonen met uitzicht op de stad. De metroverbinding is naast de deur, waar hoogbouw en voorzieningen komen rondom het station.