Van opsmuk tot bijenbite

Ieder jaar in januari is de Nationale Tulpendag. Een feestelijke aangelegenheid, maar ook aanleiding om even na te denken over wat u – als u een tuin heeft – bij uzelf in de grond stopt! De ene tulp is de andere immers niet…

Op Nationale Tulpendag wordt de start van het (snij)tulpenseizoen gevierd. Nu hoor ik u denken: “Een Tulp? Wat is daar nu wild aan?!” Inderdaad, deze wilde bloeier is al flink getemd. We zijn in Nederland helemaal los gegaan met het kweken en het verzinnen van de meest verleidelijke namen: ‘Purple Dance’, ‘Holland Chic’, ‘Sorbet of Royal Virgin’ om maar eens een paar te noemen. Schitterende namen voor schitterende bloemen om ons, de consumenten, te verleiden om deze soorten te kopen. 

Turkse Nederlander

Deze ‘typisch Nederlandse’ bloem werd eerst in het huidige Turkije gekweekt. Ottomaanse tuinmannen plantten in de vijftiende eeuw al volop de hoven van paleizen vol met deze kleurige bloeiers. Van origine komen de ‘oertulpen’ uit het Middellandse Zeegebied en verder richting het Oosten, helemaal tot in China. Deze botanische tulpen werden vanuit het wild verzameld en in het gebied van het huidige Turkije gekweekt. De tulp werd daar de favoriete bloem aan het hof. Omdat de bloemvorm wel iets weg had van een tulband werd de bloem ‘Tulipan’ gedoopt. 
Pas in de zestiende eeuw kwam de Tulp richting Nederland. Arts en botanicus Carolus Clusius nam een paar bollen mee naar de Hortus Leiden en van daaruit vond de tulp haar weg in Nederland en over de wereld. 

Tulpengekte

Aan het begin van de 17de eeuw ontaardde de liefde voor de tulp in een ware gekte! De tulp werd letterlijk goud waard en fungeerde als een statussymbool. Geen Ferrari, Porsche of Mercedes, maar een simpele tulpenbol gaf aan dat je stervensrijk was. Op het hoogtepunt van de tulpengekte betaalde je voor één bol net zo veel als voor een chic grachtenpand in Amsterdam! De bollen werden op papier doorverkocht. Eigenlijk kocht je een belofte, want de tulp stond gewoon in de grond. Met dat verkopen op papier werd flink gespeculeerd en al snel plofte de bubbel. Net zoiets als de cryptocrash.

Gifvrij voor de bij 

Na de Tulpenmania bleven kwekers zoeken naar manieren om de tulp naar hun hand te zetten. Aan het assortiment dat tegenwoordig verkrijgbaar is, kunt u zien dat dit aardig gelukt is. Een nadeel is dat het kweken van bollen een van de meest vervuilende takken van de landbouw is doordat er veel bestrijdingsmiddelen worden gebruikt. Gelukkig zijn er ook bedrijven die zonder al dat gif kweken. Wilt u bollen in uw tuin? Kies dan voor gifvrije bollen. Biologische botanische bollen zijn namelijk het best voor wilde bijen. Insecten vliegen al vroeg in het voorjaar rond op zoek naar voedsel. De bloeiende bloembollen zijn dan extra belangrijk als voedselbron. Maar met zoveel gif hebben ze het effect van de gifbeker van Socrates. En met Socrates is het niet goed afgelopen…

Tulipa sylvestris, Tulipa tarda, Tulipa turkestanica zijn bijvoorbeeld goede botanische tulpen om insecten bij te voeden in het voorjaar. Het Vosje, de Rosse Metselbij, de Gewone Sachembij en verschillende Groefbijen komen stuifmeel stelen uit de bloemen van bovenstaande botanische tulpen. Gezellig toch?!

Stadsecoloog Melitta doet haar werk in het kader van het stadsprogramma Groen. De stadsecoloog zet zich in om met bewoners, aannemers, politiek en medewerkers van de gemeente onze stad groener en biodiverser te maken. En al doende, wijst ze ons graag op al het moois wat ze onderweg tegen komt! Geniet u mee? U leest meer over onze stadsnatuur op Vlaardingen.nl/wild.